недеља, 2. мај 2010.
MANASTIR (SAMOSTAN) BOGORODICE RATAČKE
Ostaci benediktanskog samostana Bogorodice Ratačke iz XI vijeka. Nalazi se na morskoj obali na samom kraju rta Ratac, između Bara i Sutomora.
Sačinjavale su ga tri crkve, nekoliko zgrada zaštićenih odbrambenim zidovima i kulama. Od 1443. g. nalazio se pod mletačkom upravom, a 1571. g. Turci su ga spalili i srušili.
MANASTIR STARČEVO
Na ostrvu Starčevo u Skadarskom jezeru. Datira iz doba Đurđa Balšića. Osnovao ga je otac Makarije 1377. godine, koji je kao isposnik živio na ostrvu, pa je po tome nazvan Starčevo.
Kompleks manastira se sastoji od crkve Uspenja Bogorodice, zgrade konaka, pomoćnih objekata i ogradnog zida sa kapijom i nekoliko pozidanih terasa. Manastir je bio prepisivački centar. Prepisivani su mnogi rukopisi, a koričile su se i ukrašavale knjige u njemu. U ovom manastiru se nalazi grobnica štampara Božidara Vukovića Podgoričanina.Rekonstrukcijom dijela konaka i stvaranjem uslova za život, Starčevo je sada naseljen i aktivan manastir na jezeru.
MANASTIR MORAČNIK
Nalazi se na istoimenom ostrvu u Skadarskom jezeru. Prvi put se pominje 1417. godine, u povelji Balše III. Manastirski kompleks su sačinjavale crkva posvečena Sv. Bogorodici, zgrada konaka, trpezarija i visoka kula sa četiri sprata, ograđen kamenim zidom sa monumental-nom kapijom.
MANASTIR BEŠKA
Nalazi se u središnjem dijelu istoimenog ostrva u Skadarskom jezeru. Manastir se sastoji od dvije crkve, veće posvećene Sv. ĐOrđu (14 v.) i manje posvećene Sv. Bogorodici (1440). Manastir je zadužbina Đurđa II Stanimirovića - Balšića. Manastir Beška, kao i manastir Starčevo, je bio poznat po intenzivnoj prepisivačkoj djelatnosti. Tamo je nastao Gorički zbornik, vjersko- poučni rukopis, čiji je sastavljač Nikon Jerusalimac.
MANASTIR PREČISTA KRAJINSKA
Jedan od najzanačajnijih spomenika u Crnoj Gori. Ostaci manastira sa crkvom posvećenom Uspeniju Bogorodice, nalaze se u blizini mjesta Ostros, na obali Skadarskog jezera. Crkva se prvi put pominje krajem X vijeka, u Ljetopisu Popa Dukljanina. Manastir je osnovao knez Vladimir za koga je vezana legenda o tragičnoj ljubavi njega i prelijepe Kosare, kćerke makedonskog cara Samuila.Manastir je jedno vrijeme bio sjedište Zetske mitropolije, da bi krajem XVI vijeka bio srušen. U njegovoj blizini u mjestu Ostros nalazi se bunar žive vode koji datira iz 1001. godine a koji i danas snabdijeva stanovništvo okolnih sela pitkom vodom.
MANASTIR GORNJI BRČELI
Nalazi se u istoimenom selu, po kome i nosi ime. Osnovao ga je početkom XVIII vijeka Vladika Danilo, kao svoju zimsku rezidenciju. U okviru manastira se nalazi crkva posvećena Pokrovu Bogorodice i u njoj ikonostas, rad Petra Čolanovića iz 1928. godine. Manastirske zgrade i crkva su opasane visokim kamenim zidom sa glavnom kapijom na južnoj strani. Na zidu, uz kapiju, sa njene istočne strane, podignut je jednodjelni zvonik na preslicu. Zgrada starog konaka, formirana je kao tipična crmnička kuća sa karakterističnim voltovima i terasom. Pri manastiru je 1863. godine osnovana škola, koja je kasnije preseljena u obliznji manastir Donji Brčeli.
MANASTIR DONJI BRČELI
Nalazi se u istoimenom selu, sa crkvom posvećenom Sv. Nikoli. Manastir je podignut u XV vijeku. Ispod poda hrama izgrađena je zasvođena prostorija u koju se ulazi kroz otvor formiran u podu oltarskog prostora. Vjeruje se da je ova prostorija u vrijeme Šćepana Malog, služila kao tamnica. Kasnije je u ovoj crkvi ubijen i sahranjen Šćepan mali. U ovom manastiru radila je škola koja je preseljena iz manastira Gornji Brčeli.
BARSKI TRIKONHOS
Podizanje ove crkvene građevine vezuje se za period Justinijanove epohe (VI vijek). Očuvani zidovi građevine dosežu visinu do 1 m. Prilikom istraživačkih radova na Crkvi, pronađeni su fragmenti dekorativne kamene plastike i nekropola.
CRKVA SV. TEKLE
Sazidana je od lomljenog kamena u XIII vijeku. Prvobitno je bila pravoslavna, da bi poslije unijašenja dobila i drugi, katolički oltar. Ova crkva i danas ima dva oltara, a posjećuju je i na njenom groblju se sahranjuju pripadnici obije vjeroispovijesti.
Ostaci crkve Sv. Roka nalaze se u blizini Sutomora. Datiraju iz XIV vijeka. Iako je imala samo jedan oltar crkva je služila pravoslavcima i katolicima. Danas se nalazi u ruševinama.
CRKVA SV. ATANASIJA - Sotonići Datira s kraja XIV v. Oko crkve nalazi se nekoliko grobova sa kamenim pločama.
CRKVA SV. PETKE - Podignuta je u srednjem vijeku. Zidana je od grubo tesanog kamenaCRKVA SV. NIKOLE
U njoj je smještena Barska nadbiskupija, koja je osnovana 1089. godine, što je potvrdio Papa Klement III, time što je poslao Palij (ogrtač), Arhiepiskopu dukljanske stolice i potčinio mu tri episkopije (Bar, Kotor, Ulcinj, Svač, Skadar, Drivostu, Pilot), a zatim i države Srbiju, Bosnu i Travuniju. Barski nadbiskup ima titulu Primas srpski.
DŽAMIJA OMERBAŠIĆA
Nalazi se u Starom Baru. Nastala je krajem XVII vijeka. Jednostavno građena, pravougaone osnove, sa minaretom prizidanim uz jugozapadni zid.
Pored džamije na ulazu u kompleks, sagradjeno je u XVII vijeku Derviš-Hasanovo turbe. Uz njega je prizidana manja prizemna zgrada, koja je sluzila kao stambeni objekat. Pored ulaza je izgradjena i javna česma, a kasnije i džamijska kuća namijenjena za boravak hodže ili imama. Cijeli prostor je ograđen kamenim zidom.
MANASTIR RIBNJAK nalazi se u selu Zupci. Na mjestu današnjeg manastira Ribnjak postojali su ostaci crkve koju je po legendi podigla Jelena Anžujska Nemanjić.
Manastir sačinjavaju: crkva posvećena sv. Vasiliju Ostroškom, krstionica i konak.
Gornja crkva iznad manastira Ribnjak, na brdu Gradac, posvećena je Časnom krstu a podignuta je nakon borbi za oslobođenje 1877-78. Priča se da je kralj Nikola ovdje dolazio da bi pratio operacije za oslobođenje. Crkvu koja se nalazi na brdu podigli su dva serdara i jedan senator kneževine Crne Gore krajem XIX i početkom XX vijeka kao zavjet posle oslobodilačkih ratova. Višegodišnja tradicija odlaska na Ribnjak na dan Sv. Vasilija Ostroškog 12. maja, interesantna je i za brojne turiste.
Stari Bar najveća urbana aglomeracija u ruševinama u Crnoj Gori. Nosilac je burne istorije i srednjevjekovnih civilizacija. Udaljen je oko 4 km. od današnjeg Bara. Smješten je na velikoj stijeni, sa tri strane zaštićen liticama, dok je duž zapadne strane obezbijeđen bedemima.U gradu se nalaze ostatci 240 zgrada u ruševinama, sa uskim krivudavim ulicama i nepravilnim trgovima. Objekti su zidani od tesanog kamena, na jedan ili više spratova.
Nekoliko objekata kao što su: amam, barutana, Sat-kula nastali su u tursko doba, kao i akvadukt kojim je Stari Bar snabdijevan pitkom vodom.
U gradu se nalazi i nekoliko ostataka sakralnih objekata iz srednjeg vijeka: crkva Sv. Teodore (kasnije crkva Sv. Đorđa), crkva Sv. Nikole (kasnije crkva Sv. Marka), crkva Sv. Venerande i crkva Sv. Katarine.
Položaj Starog Bara pruža priliku posjetiocima da sa zidina starih bedema dožive panoramu zelenog barskog polja, novog dijela grada, luke, otvorenog mora i masiva planine Rumije. Posebnu atrakciju Starog Bara predstavlja pjaca gdje prodavci obučeni u tradicionalne nošnje ovog kraja nude kupcima domaće proizvode kao što su: agrumi, masline, barsko maslinovo ulje, sir i razne domaće rukotvorine.
Stara maslina na Mirovici predstavlja spomenik prirode koji je zakonom zaštićen 1963. godine. Stara je preko 2.000 godina i smatra se najstarijim stablom u Evropi. Obim stabla je 10m. Legenda govori da su se oko masline održavali skupovi zavađenih porodica i na tom mjestu dolazilo je do pomirenja.
Maslinjaci Područje Bara poznato je po maslinovim stablima čiji je broj preko 100.000 maslina, većina njih je stara preko 1.000 godina.
Zanimljivo je kazivanje o barskim maslinjacima - nijedan mladić nije mogao da se oženi ako predhodno ne zasadi određeni broj maslinovih mladica.
U Starom Baru je još 1927. godine postojala “uljara braće Marić” gdje se dnevno prerađivalo i do 20 tona maslina i proizvodilo poznato barsko ulje, koje se izvozilo za Ameriku, Francusku i Njemačku.
субота, 1. мај 2010.
Plaze
Barska obala pruza se od rta Stolac, zaliva Pecin, rta i uvale Canj, koja se nalazi izmedju hridi Velja ponta i rta Sapavica. U samom Baru gotovo i da nema prave plaze, s obzirom da je veci dio morske obale pretovoren u lucko pristaniste, pa se na najvecem dijelu obale u Baru nalaze dokovi za pristup teretnih i putnickih brodova.
Najveci dio obale barskog podrucja je strm i kamenit, sa uvalama, zatonima, strmim klifovima i zalovitim obalnim rubom. Kako ima veoma mali broj ostrva i skoljeva, barska obala je dosta izlozena talasima. Obala zaledja Bara je dosta razudjena, sa mnostvom karakteristicnih zalova, nastalim donosenjem materijala iz rijeka ili dejstvom talasa. Duzina barske obale koja se moze koristiti za kupanje iznosi 4, 964 metra.
U Baru je klima veoma karakteristicna. Osim sto spada u najsuncanija mjesta Juzne Evrope, sa prosjecno 270 suncanih sati u toku godine, klimu karakterisu duga i topla ljeta, i blage zime. Srednja godisnja temperatura iznosi 16 stepeni Celzijusovih. U mjesecu julu prosjecna temperatura vazduha iznosi 23 stepena Celzijusovih, a u januaru 10 stepeni C. Salinitet mora je do 38 promila, providnost vode je do 5, a na pucini i do 45 metara.
Na barskoj rivijeri nalazi se blizu 20 razlicitih plaza, kupalista i stjenovitih uvala koje se takodje koriste za suncanje i kupanje turista.
U samom Baru, nalazi se poznata gradska plaza na Topolici. Ta plaza se godinama smanjivala izgradnjom luke i marine. Priobalni dio, od rijeke Zeljeznice koja protice kroz Bar, prekriven je kamenitim materijalom, dok dio plaze ispred hotela „Topolica“ u centru Bara, obiluje sitnim sljunkom i pijeskom koji je nasut dubljenjem luckog basena. Takodje, talozenjem materijala koje je godinama donosila barska rijeka Zeljeznica, na Zukotrlici je nastala velika plaza, prekrivena kamenitim i krupnozrnim pijeskom.
Sa morske strane barski zaliv stiti brdo Volujica, iza cijeg se rta nalazi zaklonjena i tesko pristupacna kamenita plaza Val od Bigovice, poznata po izuzetno cistoj morskoj vodi.
Dvije male uvale sa interesantnim plazama Crvene stijene (Crvena pecina, Velika i Mala stijena), nalaze se izmedju Vala od Bigovice i rta Skocivuk. Kretajuci se ka jugoistoku, nailazi se na mjesto Ujtin – potok, te zaliv Mrkojevici. Na tim djelovima barske rivijere, obala je strma, sa stijenama i mnogobrojnim klifovima. Ipak tu su smjestene i nekolike plaze. Plaza u uvali Mali pijesak, zatim plaze Trila i Veliki pijesak, koje se prostiru sve do rta Meret. Plaza Veliki pijesak je kamenita plaza, veoma poznata zbog ciste i bistre morske vode. Ta plaza kupacima je interesantna i zbog razudjenosti dijela obale na kojoj se nalazi kao i zbog bujne suptropske vegetacije. Duzina plaze Veliki pijesak je 298 metara, a povrsina 8.046 m².
Od rta Meret pa do rta Komina, nalaze se uvale: pod Meret i pod Crnjaku, sa istoimenim plazama. Nekoliko stotina metara dalje nalazi se Uvala maslina ili Utjeha, gdje je smjestena plaza Utjeha, napravljena od zuckastih i bjelicastih krecnjaka. Od rta Ademov krs do Karastanovog rta, proteze se plaza u uvali Paljuskovo, a nesto juznije od tih mjesta nalazi se plaza u Uvali hladna i zal Peskic. U uvali Canj, mjestu koje je se nalazi na dijelu magistralnog puta, Petrovac – Bar, nalazi se plaza pokrivena sitnim pijeskom i sljunkom, duzine 797 metara. Ljeti, ta plaza je jako omiljeno mjesto za odmor i rekreaciju kako mjestana, tako i mnogobrojnih turista.
Dio barske obale od rta Sapavica do Crnog rta koji se nalazi u Sutomoru, mjestu za koje se moze reci da predstavlja predgradje Bara, previse je strmo i sa nekoliko uvala, te tu nema nikakvih uredjenih kupalista, osim plaze u uvali Perazica, ispod Crvenog brijega. Plaza u uvali Maljevik je kamenita i sa strmom obalom. Jugoistocno od nje nalazi se kamenita Spicanska crvena plaza.
Jedna od najvecih plaza na barskoj rivijeri je pjeskovita plaza u Sutomoru. Ta plaza ima lucki oblik, duzine 1.070 metara i 27.820 m² povrsine. Veliki broj malih plaza, zalova i uvala nalazi se na dijelu barske obale koja se prostore izmedju Sutomorske i plaze na Zukotrlici. To su uglavnom hotelske plaze, medju kojima treba pomenuti , plazu hotela „Inex – Zlatna obala“, „Ratacka mala plaza“, „Bijela plaza“, „Kadice“, plaza „Soferska“,.... Ispod poznatog barskog rta , poznatijeg po imenu rt Ratac, koji je obrastao raznim biljnim rastinjem, nalazi se zal sa nudistickom plazom.
Dio obale izmedju rta Ratac i brda Volujica, koji je poznatiji kao polukruzni Barski zaliv, prekriven je sljunkovito – pjeskovitim nanosima, i na tim djelovima nema uredjenih kupalista ni plaza. Istocno od pomenutog dijela obale, izmedju hridi Djonov krs, stjenovite obale i zaravni Crvanj, nalazi se barska Crvena plaza. Ta plaza je prekrivena sitnozrnim sljunkom i pijeskom crvenkaste boje, sto plazi daje posebnu vrijednost.
Vecina hotelskih plaza i kupalista kao i vjestackih plaza koje se nalaze na hridima ili u uvalama, zadovoljava osnovne turisticke standarde. Osim potrebnog plaznog mobilijara: suncobrani, ringistuli, tusevi, pojedine plaze imaju i restorane, plazne barove, terase te djecija mini – igralista.
Iako se vecina plaza nalazi na udaljenosti vecoj od 2 kilometra od centra grada, sigurni smo da cete pronaci najlaksi nacin da do pomenitih plaza stignete, i uzivate u blagodetima sunca i mora u Baru i njegovoj okolini. Najbezbjedniji i najlaksi nacin da se inforimiste o tome kako stici do plaze, saznacete u Turistickoj organizaciji grada Bara. Takodje, do pojediinih plaza, narocito onih u Sutomoru ili Canju, za prevoz mozete koristiti mnogobrojne turisticke kombi – taksije, koji voze turiste iz centra grada do zeljenih destinacija na svakih 15 minuta. Ukoliko na moru zelite provesti veci dio svog odmora, onda Vam predlazemo da se kod vlasnika turistickih taksi - brodova i barki raspitate o izletima koji se organizuju do neke od 20 - tak barskih plaza. Mogucnosti su razlicite a na Vama je da brzo odlucite, i naravno sto prije posjetite Bar!
Ukoliko jedan dan svog odmora zelite provesti u nekom drugom gradu, i na nekoj drugoj plazi, predlazemo da iskoristite organizovane izlete turistickim taksi - brodovima koji krstare na relaciji Bar- Ulcinj, Bar- Budva ili Bar- Herceg Novi.
среда, 31. март 2010.
LEGENDA
Uz morski brijeg, uz samu obalu, koja se prostire od nekadasnjeg Pristana na obali Bara do Kufina, na ulasku u Pastrovice, nekada davno pristajale su galije. Njihovi vlasnici, tu su se iskrcavali da bi razmjenjivali robu i trgovali razne namirnice iz Zete i Crmnice.Tim ustaljenim ritmom zivota, koji su diktirali trgovci, privikavali su se starosjedioci u Baru i okolini, nadnicari, ljudi znani i neznani. Tako je bilo sve do vremena, kada su barskom obalom poceli da krstare gusari iz Ulcinja.
Ulcinjski gusari bili su na zlom glasu po veoma losem ponasanju, zulumima, i otimanjima kako od bogatih tako i od siromasnih ljudi. Price o gusarima i zlodjelima koja su pravili brzo su se pocele siriti medju stanovnistvom, tako da su obicni gradjani sve vise osjecali strah i paniku i pri samom pomenu imena gusarskih vodja. Gusari su toliko bili silni i mocni da im niko nista nije mogao. Svoj prkos svijetu i stanovnistu otkrivali su, pristajuci uz obale svojim galijama pretrpanim raznim ukradenim predmetima i skupocjenostima koje su otimali presretajuci i pljackajuci trgovacke i vlastelinske brodove. Iz dana u dan njihovo blago se sve vise uvecavalo. Nekolicina gusara se tako dosjeti, da bi trebalo pronaci neko skrovito mjesto na kojem bi blago bilo sigurno, a u kojem bi se u slucaju opasnosti i sami gusari mogli sakriti. Jednoga dana neki od gusara se dosjeti da nedaleko od morske obale, gdje su pristajale galije, postoji planina Sozina, te odlucise da bi ona mogla biti idelana za skrivanje. Ubrzo zatim gusari u planini Sozini pocese da prave pecine i skrovista, i tu kriju oteto blago, oruzje i roblje. Medju raznim robljem, jednom se zadesila i robinja Milja, djevojka, neobicne ljepote i zenske privlacnosti. Glavni medju gusarima odredise joj za cuvara gusara Iljka.
Iljko bijase takodje mlad i lijep momak, pa se ubrzo zaljubi u Milju, kao i ona u njega. Iako svoju ljubav nijesu krili, Iljko i Milja nijesu mogli dugo ostati zajedno. Jednoga dana ostali gusari pocese na sav glas da govore o ljubavi dvoje mladih, tako da to ubrzo cu i gusarski kapetan Djerlezi, koji iz ljubomore, naredi Iljku da mora da ide u neku veliku odmazdu koju su gusari planirali na moru. Iljko ode, a Milja ostade i dalje u pecini da robuje u tami.
Milja je dugo cekla da joj se momak vrati. Iz dana u dan iscekujuci povratak, stalno je virila kroz omanju rupu na pecini, gledajuci u sinje more, i ceznuci da joj se Iljko vrati. Ali vrijeme je neumoljivo odmicalo, a od Iljkovog povratka nista. Milja naposlijetku izgubi svaku nadu da ce ga opet vidjeti. Tako tuzna donese odluku da okonca sebi zivot.
Sledeceg dana Milja izjuri iz pecine i sa jedne visoke stijene skoci u more. Ubrzo, Iljko se ipak vrati nazad. Kada je cuo kako je Milja, vjerno ga cekajuci, okoncala svoj zivot, uze veliku kolicinu baruta, ubaci ga u jedan dio pecine, i zapali ga. Barut napravi veliku eksploziju.Od te eksplozije, brdo u kojem je bila pecina, prelomi se na dva dijela. Brdo se zapravo, kako legenda kaze, raspuknu, i kako bi Starobarani rekli - suturisa se u more, odnosno brdo pade u more, te nastade mjesto po imenu SUTOMORE.To mjesto danas je turisticki najpoznatije vikend naselje pored Bara, posebno u ljetnjem periodu. Tu se nalazi i nadaleko poznata Sutomorska plaza.
уторак, 23. фебруар 2010.
Grad bogate prošlosti ima brojne kulturno-istorijske spomenike od kojih su najznačajniji : ostaci starog grada sa mnogobrojnim vjerskim objektima, dvorac kralja Nikole, manastir Prečista krajinska u Ostrosu, manastiri Starčevo, Beška i Moračnik i tvrđava Grmožur koji se nalaze na ostrvima na Skadarskom jezeru, barski Trikonhos, ostaci ratačke opatije, tvrđava Nehaj kao i drugi mnogobrojni vjerski i sakralni objekti.
Jedan od najkarakterističnijih istorijskih spomenika po kome je Bar poznat i van granica naše zemlje je i drvo masline staro preko 2000 godina koje se nalazi na Mirovici, u podnožju Starog grada.
Bar je, pored toga, prepoznatljiv i po kulturnim manifestacijama lokalnog i međunarodnog karaktera. Među najpoznatijima su Barski ljetopis, TV festival, Susreti pod starom maslinom, Maslinijada, Dani vina i ukljeve itd.